Γουβερνέτο

Μοναστήρι της Κρήτης στο βορειοανατολικό άκρο του ακρωτηρίου Μελέχα του νομού Χανίων. Ο φρουριακός περίβολός του έχει σχήμα παραλληλόγραμμου 40 x 50 μ., με τέσσερις τετράγωνους πύργους στις γωνίες. Στη μέση του περιβόλου βρίσκεται ο ναός με καλλιτεχνική μνημειακή πρόσοψη και έντονη ιταλική επίδραση με ωραία γλυπτά και τρούλο. Τιμάται στο όνομα της Κυρίας των Αγγέλων (Θεοτόκος). Έχει δύο παρεκκλήσια, του Αγίου Ιωάννη του Ερημίτη και των Αγίων Δέκα. Στο νεκροταφείο του μοναστηριού βρίσκεται και το παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής. Το μοναστήρι ιδρύθηκε τον 11o αι., σε παραθαλάσσια τοποθεσία. Όμως, οι μοναχοί το εγκατέλειψαν λόγω των συχνών πειρατικών επιδρομών και ξαναχτίστηκε στην τοποθεσία όπου βρίσκεται σήμερα. Καταστράφηκε περίπου το 1760 από πυρκαγιά, αλλά επανορθώθηκε. Το 1821 οι Τούρκοι έσφαξαν τους περισσότερους μοναχούς. Σε μικρή απόσταση από το Γ. βρίσκεται το διαλυμένο τώρα μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Ερημίτη ή Ξένου, που το καθολικό του είναι σκαλισμένο σε βράχο και μόνο η δυτική πρόσοψη είναι χτισμένη με τοιχοποιία. Πιστεύεται ότι το μοναστήρι είναι του 6ου ή του 7ου αι. Αριστερά της εκκλησίας βρίσκεται η είσοδος μιας σπηλιάς όπου έζησε και πέθανε ο άγιος Ιωάννης ο Ερημίτης. Τη σπηλιά ερεύνησε το 1962 η σπηλαιολόγος Άννα Πετρόχειλου. Έχει βάθος 135 μ. και καλύπτει επιφάνεια 1.500 τ.μ. Η σπηλιά, που άλλοτε ήταν κοίτη ποταμού, έχει πλούσιο λιθωματικό διάκοσμο.